Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, όταν οι Ευρωπαίοι έψαχναν απεγνωσμένα να βρουν επειγόντως έναν αντικαταστάτη για το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω αγωγών, οι παραγωγοί LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες εμφανίστηκαν ως…. σωτήρες. Δεκάδες δεξαμενόπλοια με υγροποιημένο φυσικό αέριο άρχισαν να φτάνουν στα ευρωπαϊκά λιμάνια και, από εκεί, σε αποθήκες για το χειμώνα.
Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, οι σωτήρες μετατράπηκαν, στα μάτια των αγοραστών, σε εγωιστές και άπληστοι κυνηγοί του κέρδους σε μια διαμάχη που μεταφέρεται στα δικαστήρια και απειλεί να μετατραπεί σε ένα πολύ μεγάλο διεθνές πρόβλημα. Τέτοια εποχή πέρυσι, η αμερικανική βιομηχανία LNG ήταν εν πολλοίς ένα θεϊκό δώρο για την Ευρώπη παρά τις αυξημένες τιμές.
Ανάλογο ήταν το κλίμα και για τις Ηνωμένες Πολιτείες: με τόση νέα δυναμικότητα που σχεδιάζεται, οι παραγωγοί χρειάζονταν ορισμένους μεγάλους αγοραστές μακροπρόθεσμα. Και κάποιοι από αυτούς τους βρήκαν στο πρόσωπο των ευρωπαϊκών ενεργειακών κολοσσών.
Ευκαιρίες ανάπτυξης
Όπως επισημαίνει το oilprice.com ακόμη και πριν από την ενεργειακή κρίση του 2022, οι ευρωπαϊκές μεγάλες εταιρείες αναζητούσαν ευκαιρίες ανάπτυξης LNG.
Ως εκ τούτου, οι ΗΠΑ με τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και την αυξανόμενη παραγωγή τους, ήταν ένας φυσικός στόχος για όσους αναζητούσαν ευκαιρίες.
Έτσι, αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η Shell, η BP, η Eni, η Repsol και η Edison, έγιναν επενδυτές σε ένα μεγάλο project LNG των ΗΠΑ με επικεφαλής μια εταιρεία με το όνομα Venture Global.
Και οι πέντε εταιρείες παρείχαν στην Venture Global τα χρήματα για την κατασκευή της εγκατάστασης υγροποίησης Calcasieu Pass στη Λουιζιάνα με αντάλλαγμα τη δέσμευση της Venture Global να τους προμηθεύσει με συγκεκριμένους όγκους LNG για μακροπρόθεσμη περίοδο.
Ο τόπος έχει χωρητικότητα 10 εκατομμυρίων τόνων και άρχισε να παράγει αυτούς τους τόνους στις αρχές του 2022, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική συγκυρία για την Ευρώπη, καθώς η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Όμως, αντί να τιμήσει τα συμβόλαιά της με τους Ευρωπαίους αγοραστές, η Venture Global επέλεξε να πουλήσει περισσότερο LNG στην αγορά spot. Τώρα λοιπόν οι Ευρωπαίοι κάνουν μήνυση.
Μηνύσεις
Και οι πέντε ενεργειακές εταιρείες έχουν προσφύγει σε διαιτησία κατά του αμερικανικού παραγωγού LNG, με πιο πρόσφατη την ισπανική Repsol, η οποία προσέγγισε το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους. Τώρα, αυτές οι πέντε εταιρείες στρέφονται στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον για να τις βοηθήσουν στη διαμάχη. Προφανώς, τα διεθνή δικαστήρια δεν αρκούν για να αποδώσουν γρήγορα δικαιοσύνη.
Η Venture Global, η οποία δεν αρνήθηκε ότι πουλούσε φορτία στην αγορά spot, ισχυρίζεται ότι το εργοστάσιο LNG στο Calcasieu Pass δεν είναι πλήρως λειτουργικό και γι’ αυτό δεν προμήθευε πλήρεις όγκους στο πλαίσιο των μακροπρόθεσμων συμβάσεων με τις πέντε ευρωπαϊκές εταιρείες.
Σύμφωνα μάλιστα με το Reuters , ο λόγος που δεν έχει γίνει ακόμη πλήρως λειτουργικός, σύμφωνα με την Venture Global, είναι ο ελαττωματικός εξοπλισμός. Αυτός ο εξοπλισμός, ωστόσο, δεν εμπόδισε την εταιρεία να διαθέσει περίπου 200 φορτία LNG στην αγορά spot…
«Τέτοια κοντόφθαλμη, άνευ προηγουμένου συμπεριφορά δημιουργεί ένα ανησυχητικό προηγούμενο που θα μπορούσε να διαβρώσει την εμπιστοσύνη της αγοράς και να καθυστερήσει τις επενδύσεις στην υποδομή εξαγωγής LNG των ΗΠΑ που εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά απαραίτητη για την υποστήριξη της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης», ανέφερε η Shell σε πρόσφατη επιστολή της προς τις κεντρικές αρχές της ΕΕ και των ΗΠΑ , όπως αποκάλυψαν οι Financial Times.
Αρνητικός αντίκτυπος
Πράγματι, εάν οι ισχυρισμοί των αγοραστών είναι αληθινοί, μια τέτοια συμπεριφορά θα μπορούσε να έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στη μελλοντική ανάπτυξη της εξαγωγικής ικανότητας LNG των ΗΠΑ. Αλλά ίσως ακόμη πιο σημαντικό από αυτό, η υπόθεση υπογραμμίζει πόσο ευάλωτη είναι η ασφάλεια εφοδιασμού LNG παρά τον αυξανόμενο όγκο.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η ίδια η ΕΕ ήταν φανατικός θαυμαστής της spot αγοράς LNG —μέχρι πέρυσι. Υπήρχε άφθονο LNG τριγύρω και οι τιμές ήταν χαμηλές επειδή η Ευρώπη εισήγαγε σχεδόν το ήμισυ του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία και χρειαζόταν μόνο μέτριους όγκους υγροποιημένου καυσίμου. Οπότε δεν είχε νόημα η δέσμευση για μακροχρόνιες συμβάσεις. Μέχρι που το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού φυσικού αερίου εξαφανίστηκε και η Ευρώπη συνειδητοποίησε ξαφνικά ότι δεν μπορούσε να σταματήσει το φυσικό αέριο σε μόνο μια νύχτα.
Οι λάτρεις της αγοράς spot
Οι παραγωγοί υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι επίσης λάτρεις της spot αγοράς επειδή οι τιμές είναι υψηλότερες εκεί.
Μάλιστα το περασμένο έτος πολλοί παραγωγοί LNG στις ΗΠΑ το εκμεταλλεύτηκαν, ακόμη και όταν αυτό σήμαινε ότι παραβίαζαν τους όρους των μακροπρόθεσμων συμβολαίων τους: απλώς πλήρωσαν το πρόστιμο και εξακολουθούσαν να κερδίζουν περισσότερα χρήματα καθώς ο κόσμος έσπευσε να αγοράσει όλο το LNG που θα μπορούσε.
Τώρα, η BP, η Shell, η Eni, η Repsol και η Edison θέλουν οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον να πιέσουν την Venture Global να τηρήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Το γεγονός ότι δεν κατάφεραν να ασκήσουν οι ίδιοι την απαραίτητη πίεση είναι ακόμη ένα σημάδι ότι η παγκόσμια αγορά LNG είναι πιο περίπλοκη από ό,τι φαίνεται. Σύμφωνα με τους FT η Venture Global βρήκε αυτή την κίνηση «εξωφρενική».
«Δεν είναι τίποτα άλλο από την τελευταία σε μια σειρά αποτυχημένων προσπαθειών να εκφοβίσουν έναν νεοφερμένο στον κλάδο να παραιτηθεί από τα συμβατικά του δικαιώματα προκειμένου να αυξήσει τα δικά του κέρδη πέρα από τα πρόσφατα υψηλά ρεκόρ», απάντησε η Venture Global στη δική της επιστολή προς τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον, παίζοντας το χαρτί της αγανάκτησης που τόσο η ΕΕ όσο και οι ΗΠΑ φάνηκε να αγαπούν πολύ πέρυσι, όταν οι μεγάλες ενεργειακές εταιρείες πραγματοποίησαν κέρδη ρεκόρ από την ενεργειακή κρίση.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα των FT η εταιρεία ισχυρίζεται επίσης ότι, στην πραγματικότητα, εκπληρώνει τις συμβατικές της υποχρεώσεις προς τους πέντε αγοραστές, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τη δική της δήλωση ότι η εγκατάσταση του Calcasieu Pass βρίσκεται σε περίπτωση ανωτέρας βίας και δεν λειτουργεί με πλήρη δυναμικότητα.
Από την άλλη πλευρά το Reuters γράφει ότι η Venture Global αναφέρει ότι η Calcasieu Pass λειτουργούσε κανονικά και πουλούσε τους συμβατικούς όγκους στους Ευρωπαίους, αλλά στη συνέχεια τους διέθετε εκτός Ευρώπης για μεγαλύτερα κέρδη.
Προς το παρόν, οι αρχές τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι δεν είναι ακριβώς πρόθυμες να εμπλακούν.
Πηγή: ΟΤ
