Πέρασε ένας χρόνος από τότε που εξελέγη ο Ντόναλντ Τουσκ πρωθυπουργός της Πολωνίας, έχοντας υποσχεθεί μεταξύ άλλων ότι θα παρείχε πρόσβαση σε δωρεάν, ασφαλή και νόμιμη άμβλωση. Ωστόσο, δεν το έκανε.
Ο ευρωπαϊστής Ντόναλντ Τουσκ δεσμεύτηκε μάλιστα η σχετική νομοθεσία να περάσει και να εφαρμοστεί στις 100 πρώτες μέρες της διακυβέρνησής του.
Ωστόσο, όπως αναφέρει η ειδική σε ζητήματα φύλου στη Διεθνή Αμνησία Άννα Μπλους, «οι «100 ημέρες» μετατρέπονται σε 365 ημέρες…και συνεχίζουμε».
Ειδικότερα, ο Τουσκ είχε διαβεβαιώσει ότι θα μεταρρυθμίσει τον επικίνδυνο και δρακόντειο νόμο της Πολωνίας για τις αμβλώσεις, ο οποίος τις επιτρέπει μόνο σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας ή κινδύνου για την υγεία ή τη ζωή της εγκύου.
Ενώ η άμβλωση είχε ήδη περιοριστεί αυστηρά στην Πολωνία από το 1993, μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας το 2020 αφαίρεσε έναν από τους νομικούς λόγους για την άμβλωση, τις περιπτώσεις εμβρυϊκής βλάβης, που σημαίνει σχεδόν πλήρη απαγόρευση.
Τόσο οι πολιτικοί του Πολωνικού Λαϊκού Κόμματος όσο και οι κεντρώοι πολιτικοί της Πολωνίας τάχθηκαν υπέρ της επαναφοράς ενός «συμβιβασμού» για τις αμβλώσεις που χρονολογείται από το 1993, που επέτρεπε τη διακοπή σε περιπτώσεις σοβαρής ή θανατηφόρου εμβρυϊκής βλάβης πέραν των ισχύοντων προϋποθέσεων. Εναλλακτικά, πρότειναν να τεθεί το ζήτημα σε δημοψήφισμα.
Βέβαια, και οι δύο αυτές προτάσεις είναι αντίθετες με το διεθνές δίκαιο και τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία απαιτούν από την Πολωνία να αποποινικοποιήσει τις αμβλώσεις.
Διαδηλώσεις στην Πολωνία το 2016 για την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων.
Ωστόσο, τον Αύγουστο του 2024, ο Ντόναλντ Τουσκ είπε, επί της ουσίας, ότι δεν θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να υποστηρίξει την αναθεώρηση του νόμου για τις αμβλώσεις μέχρι τις επόμενες εκλογές.
«Το συμπέρασμα αυτής της δήλωσης είναι ότι δεν θα καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες για την προώθηση της μεταρρύθμισης για τουλάχιστον άλλα τρία χρόνια» λέει η Άννα Μπλους προσθέτοντας ότι για τις Πολωνές που μπορεί να μείνει έγκυος, η αναμονή τριών ετών δεν αποτελεί επιλογή.
Από τότε που τέθηκαν σε ισχύ οι επικίνδυνοι περιορισμοί, τον Ιανουάριο του 2021, έγιναν έντονα αισθητοί και είχαν μερικές φορές τραγικές συνέπειες για τις γυναίκες και τις οικογένειές τους. Ένα «ανατριχιαστικό αποτέλεσμα» σημαίνει ότι οι γιατροί είναι πιο πιθανό να μην λάβουν σωτήρια μέτρα για εγκύους ασθενείς και από τότε που τέθηκε σε ισχύ η απόφαση που περιορίζει τον νόμο, αρκετές γυναίκες έχασαν τη ζωή τους.
Νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις αμβλώσεις που εξέδωσε η κυβέρνηση τον Αύγουστο παρουσιάστηκαν ως μέτρο που θα βοηθούσε να μετριαστεί η «ανατριχιαστική επίδραση» στο προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης.
Ωστόσο, ενώ διευκρινίζουν ότι οι λόγοι ψυχικής υγείας πρέπει να γίνονται σεβαστοί με τον ίδιο τρόπο όπως άλλοι λόγοι υγείας για την άμβλωση, η Μπλους λέει απλώς επαναλαμβάνουν τις πολύ περιορισμένες συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν νόμιμες αμβλώσεις.
Συνηθίσαμε να μας εργαλειοποιούν
Η Πολωνή ακτιβίστρια της Διεθνούς Αμνηστίας αναφέρει πως πλέον οι Πολωνές έχουν συνηθίσει να αθετούνται οι υποσχέσεις των πολιτικών και να εργαλειοποιούνται οι ψήφοι τους.
Παρ΄ όλα αυτά, και παρά τον κίνδυνο ποινικοποίησης, «συνεχίζουμε να παίρνουμε την αναπαραγωγική υγεία και την αυτονομία μας στα χέρια μας» αναφέρει.
Η γυναικεία οργάνωση βάσης Abortion Dream Team χρηματοδοτεί crowdfund για να ανοίξει την πρώτη κλινική αμβλώσεων στη χώρα. Και τον Σεπτέμβριο, η Ομοσπονδία Γυναικών και Οικογενειακού Προγραμματισμού (FEDERA) άνοιξε την πρώτη της κλινική σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας στη Βαρσοβία.
«Οι γυναίκες δεν μπορούν να συνεχίσουν να πεθαίνουν από τη βία -με βάση το φύλο- που διαπράττεται από το δικό μας κράτος» αναφέρει.
«Η έλλειψη δράσης της κυβέρνησης για τις αμβλώσεις είναι απερίσκεπτη, σκληρή και επικίνδυνη» λέει, υπογραμμίζοντας πως «είναι εντελώς απαράδεκτο για γυναίκες και κορίτσια να εξαναγκάζονται να συνεχίσουν να τρέχουν το γάντι του ισχύοντος νόμου περί ακατάλληλων αμβλώσεων για άλλα τρία χρόνια. Περισσότερες ζωές θα χαθούν».
Γι’ αυτό και η ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας τονίζει ότι ο Πρωθυπουργός Τουσκ και οι άλλοι ηγέτες των κομμάτων του συνασπισμού «πρέπει να ξυπνήσουν» και να «αναγνωρίσουν το ανθρώπινο δικαίωμά μας στην άμβλωση, το οποίο έχει ελεύθερη, ασφαλή και νόμιμη πρόσβαση στο πολωνικό δίκαιο».
